Bjorn Roose vertaalt (Engels) - Andropov (Zhores Medvedev), stuk uit 'The way to the top'

Vorige week het boek Andropov van Zhores Medvedev gelezen. Een biografie die Medvedev schreef toen Andropov nog maar een paar maanden Partijsecretaris geworden was, een functie waarin hij wegens zijn slechte gezondheid amper een jaar stand zou houden (hij stierf op 9 februari 1984). Beetje lastig om een boek met, desondanks, zoveel inhoud - dat kan niet van álle boeken gezegd worden - te bespreken, maar wel leuk om nog eens wat vertaalwerk te doen. Ik las het boek namelijk in het Engels, haalde er een aantal sprekende passages uit en vertaalde die naar het Nederlands. Vandaag het eerste deel van een reeks in een aantal delen dus. Eerst krijgt u de Engelse tekst, daarna de Nederlandse vertaling: 

“In view of the fact that Andropov was virtually unknown to the general public in 1962-63, it was extremely unexpected when Krushchev selected him in 1964 for the great privilege of making the traditional Lenin Day Speech, a partly theoretical, partly political address at the annual meeting of the top Party and state organizations on Lenin’s birthday, 22 April. The speech is normally published in all Soviet newspapers on 23 April, with a photograph of the speaker. This was Andropov’s first major political address, and he naturally included it later among his collected speeches. The version published in 1979 was not identical to the 1964 original. In the original there are, of course, many paragraphs in praise of Krushchev’s policies; in the later, ‘doctored’ version all mention of Krushchev’s name has been excised and some paragraphs have been rewritten to remove all possible association with his actions. This practice of altering articles and speeches in retrospect was begun many years ago. Neither Lenin’s nor Stalin’s nor Krushchev’s Collected Works contain the text of every speech exactly as it was delivered, for a number have been ‘doctored’ to remove or alter statements which have since become embarrassing. (Lenin, of course, did not perform the task himself: a special committee undertook it ‘on his behalf’. Other leaders take personal responsibility for alterations.) With the Lenin Day Speech, the first of three that he has since delivered, Andropov became a public figure.” (p. 44)

“Gezien het feit dat Andropov in 1962-1963 virtueel onbekend was bij het grote publiek, was het volkomen onverwacht dat Chroesjtsjov hem in 1964 het grote voorrecht gunde de traditionele toespraak voor Lenindag te houden, een deels theoretische, deels politieke speech op de jaarlijke samenkomst van de belangrijkste Partij- en staatsorganisaties op 22 april, de verjaardag van Lenin. De toespraak wordt normaal op 23 april gepubliceerd in alle Sovjetkranten, met een foto van de spreker. Dit was Andropovs eerste belangrijke politieke toespraak en hij nam die later natuurlijk ook op in zijn verzamelde toespraken. De versie gepubliceerd in 1979 was echter niet identiek aan het origineel uit 1964. In het origineel staan, natuurlijk, veel paragrafen met lof over Chroesjtsjovs beleid; in de latere, ‘bijgewerkte’ versie is elke verwijzing naar Chroesjtsjov geschrapt en sommige paragrafen zijn herschreven om elke mogelijke vereenzelviging met diens acties te verwijderen. Deze praktijk van het retrospectief aanpassen van artikels en toespraken was vele jaren eerder al begonnen. Noch Lenins noch Stalins noch Chroesjtsjovs Verzamelde Werken bevatten de tekst van elke toespraak exact zoals die werd uitgesproken: een aantal ervan is ‘aangepast’ om stellingen te verwijderen of veranderen die sindsdien vervelend zijn geworden. (Lenin deed dat, uiteraard, niet zelf: een speciaal comité deed dat in zijn naam. Andere leiders nemen persoonlijk de verantwoordelijkheid voor de veranderingen.) Met de Lenindagtoespraak, de eerste van drie die hij sindsdien heeft uitgesproken, werd Andropov een publieke figuur.”